Sağlık Bakanlığı ile ortak başlatılan GARD (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases) Türkiye Projesi kapsamında her yıl Dünya KOAH Günü etkinlikleri yapılarak,toplumumuzda KOAH farkındalığını ve bilincini artırmak hedeflenmektedir. Bu yıl Dünya KOAH Günü, 15 Kasım 2023 olarak belirlenmiştir.
KOAH, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılmaktadır. KOAH, öksürük, balgam çıkarma ve özellikle efor sarf etmekle
beraber oluşan nefes darlığı şeklinde ortaya çıkar. KOAH ,zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Sigara, çevre ve hava kirliliği, ısınmak ya da yemek pişirmek için kullanılan biyoyakıtların gazları KOAH'ın sebepleri arasında yer alır. Sigara dumanı; aktif sigara kullanımı ve çevresel olarak tütün dumanına maruziyet KOAH hastalığı gelişiminde en önemli çevresel risk faktörüdür. KOAH tanısı konulan hastaların %80’inde sigara sorumludur. Sigara içenlerde klinik olarak KOAH gelişme riski %20 civarındadır. Dünyanın farklı bölgelerinde değişmekle beraber KOAH %5 ile %20 sıklığında görülmektedir. Türkiye’de görülme sıklığı %19.2’dir. KOAH Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada en sık öldüren 4. hastalıktır. Türkiye’de de 4. en sık öldüren hastalıktır KOAH çok sık görülen bir hastalık olmasına rağmen hastaların doktora başvuruda gecikmesi, bazen de tanıda yaşanan güçlükler nedeniyle KOAH’lı hastaların ancak 1/3 -1/10’u KOAH tanısı almaktadır. KOAH tanısı konulan kişilerin sigarayı bırakmaları, zararlı toz, gaz dumanından, hava kirliliğinden uzak kalmaları gerekir. KOAH tedavisinde nefes açıcı özellikte “inhaler” adı verilen ve solunum yolu ile uygulanan ilaçlar kullanılır. Nefes yoluyla uygulanan bu tedavilerin amacı hava yollarındaki daralmayı ve iltihabı azaltmaktır. Tedavide kullanılan ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavilerinin düzgün uygulanması gerekir. Solunum yetmezliği olan KOAH’lı hastaların tedavisinde evde oksijen tedavisi ve/veya evde solunum cihazı tedavisi gibi ek tedavilere ihtiyaç duyulabilir. Hastalığın kötüleşmesi ve seyrini etkileyen, hatta ölümlere neden olan nefes darlığı, öksürük ve balgam yakınmalarının arttığı dönemler görülebilir. Bu duruma KOAH atağı denilmektedir. Büyük çoğunlukla solunum enfeksiyonlarından kaynaklanan atakların önlenmesi ve zatüreeden korunmak amacıyla grip ve zatürre aşılarının yapılması önerilir. KOAH’da fiziksel aktivite kısıtlanmaktadır. O nedenle uygulanan tıbbi tedavilerin yanı sıra KOAH hastalarının fiziksel aktivitelerini sürdürmeleri ve gerekirse akciğer rehabilitasyonu uygulanması hastaların günlük yaşamlarının daha aktif ve daha kaliteli hale gelmesini sağlar.