Radyoaktif İyot tedavisi nedir?
Halk arasında ‘’atom tedavisi’’ olarak da bilinen radyoaktif iyot tedavisi tüm dünyada 60 yılı aşkın süredir kullanılan etkinliği ve güvenilirliği kabul edilmiş bir tedavi yöntemidir. Radyoaktif iyot tedavisinin amacı normal ve tümörlü tiroid dokusunu yok etmektir.
Radyoaktif İyot Tedavisi nasıl uygulanır?
İyot-131 (I-131) MIBG malign nöroektodermal tümörlerin (feokromasitoma, paraganglioma, karsinoid tümörler, medüller tiroid kanseri, nöroblastoma gibi) tedavisinde kullanılan radyoaktif bir maddedir. I-131 MIBG tedavisi damar yolundan infüzyon şeklinde uygulanır.
Radyoaktif İyot tedavisi hazırlıkta nelere dikkat etmek gerekir?
Uygulama öncesi 4-6 saat açlık gerekmektedir ancak su içebilirsiniz. İçerisinde iyot olan veya tiroid metabolizmasını etkileyebilen bazı yiyecek, içecek ve ilaçların (iyotlu tuz, troid hormon ilaçları, multivitaminler, öksürük şurupları, iyotlu pansuman ve gargaralar, saç boyası ve kına, deniz ürünleri, salam, sosis gibi işlenmiş yiyecekler) tetkik öncesi hekiminiz tarafından belirtilen sürelerde kullanılmaması tetkikin duyarlılığının artmasını sağlayacaktır.
Son üç ay içerisinde kontrastlı radyolojik tetkik yapılmamalıdır. Zorunlu hallerde yapıldıysa mutlaka doktorunuza haber veriniz.
Tedavi sonrasında bolca sıvı tüketmeniz önerileceğinden yanınızda 5lt su getirmeniz gerekmektedir. Ayrıca tükürük bezi salgısını arttırabilmek için yanınızda limon, sakız, şeker bulundurunuz. Özellikle banyo yapmanız önerileceğinden yanınızda en az iki kat temiz çamaşır, kıyafet ve havlu getirmeniz gerekmektedir. Kliniğimizde yatan hastalar için hastane yemeği verilmektedir ancak isteğe bağlı olarak dışarıdan yiyecek getirebilirsiniz.
Radyoaktif iyot nasıl içilir ve içerken nelere dikkat edilmelidir?
Radyoaktif iyot, kapsül halinde ya da bir bardak su içerisinde sıvı formda, Nükleer Tıp uzman doktoru tarafından hastaya içirilir. Eğer sıvı halinde içiriliyorsa ilacın bir damlasının bile dökülmemesi için özen gösterilmelidir. Eğer ilacınız kapsül halinde veriliyorsa çiğnemeden suyla yutmanız gerekmektedir. Eğer radyoaktif iyotu içtikten sonra kusarsanız haber veriniz.
Radyoaktif iyot içtikten sonra nelere dikkat edilmelidir?
İlacı içtikten yarım saat sonra, özellikle sıvı gıdalar başta olmak üzere istediğinizi yiyip içebilirsiniz. Tükürük bezlerinizin radyoaktif iyottan etkilenmemesi için bir-iki gün limon, şeker emip, sakız çiğnemeniz uygun olacaktır. Bol miktarda su, meyve suyu vb. tüketmeye özen gösteriniz. Sık sık tuvalete gitmeniz ve tuvalete gittikten sonra tuvalete bolca su dökmeniz gerekmektedir. Tuvaletten sonra ellerinizi bol suyla yıkayınız. Her gün duş alınız, duştan sonra banyoyu bol suyla yıkayınız. İç çamaşırı, çorap, baş örtüsü dahil olmak üzere her duştan sonra tüm kıyafetlerinizi değiştirip, temizlerini giyiniz. Hastanede kullandığınız malzeme ve kıyafetlerinizi yakmanıza veya çöpe atmanıza gerek yoktur. Taburcu olduktan sonra kıyafetlerinizi bir poşet içerisinde bir hafta beklettikten sonra bol suyla yıkayarak tekrar kullanabilirsiniz.
Hastaneden taburcu olduktan sonra uyulması gereken kurallar nelerdir?
Çevrenizdeki insanları gereksiz ışınlamadan korumak için bazı kurallara uymanız gerekmektedir. Erişkinlerle aynı evde yaşayabilir, aynı banyoyu kullanabilirsiniz. Eğer mümkünse ayrı bir tuvalet kullanmanız tercih edilir. Bir hafta süreyle erişkinlerden, özellikle çocuk ve hamile bayanlardan arada en az 2 metre mesafe bırakacak şekilde uzak durmanız yerinde olacaktır. Çevrenizdeki diğer insanlarla uzun süre yakın temastan kaçınmanız ve bir hafta süreyle toplu taşım araçlarını (dolmuş, otobüs vb) kullanmamanızı öneririz. Radyoaktif iyodu içtikten sonra bir hafta süreyle odada yalnız yatmanız yerinde olacaktır. Yemek yapabilir, yaptığınız yemeği diğer aile fertleri de yiyebilir. Ancak yemek yapmaya başlamadan önce elinizi bol su ile yıkamanız tavsiye edilir. Bir hafta süreyle çamaşırınızı ve bulaşığınızı ayrı yıkayınız.
Tetkik öncesi kesmiş olduğunuz tiroid ilacınıza radyoaktif iyodu aldığınız günün ertesi günü hekiminizin önerdiği dozda başlamanız gerekmektedir. Tiroid hormonu içeren bu ilaçları sabahları aç karnına almanız uygun olacaktır. Taburcu edildikten 5-7 gün sonra hekiminiz tarafından randevusu verilen gün ve saatte tüm vücut tarama filmi için kontrole gelmeniz gerekmektedir. O günün sabahında duş almanız, duştan sonra tüm kıyafetlerinizi değiştirip, temizlerini giymeniz görüntüleme işleminin daha sağlıklı olmasına katkıda bulunabilir.
Radyoaktif iyot vücuttan nasıl atılır?
Radyoaktif iyot; vücuttan çoğunlukla idrar, daha düşük oranlarda ise tükürük, ter ve dışkı ile atılmaktadır. Ağız yoluyla alınan iyotun önemli bir kısmı tiroid bezi tarafından tutulmaktadır. Vücudun diğer kısımlarında tutulan iyot miktarı ise düşük olup, dokulara zararı bildirilmemiştir.
Radyoaktif iyot tedavisinin yan etkileri nelerdir?
Tedavi sonrası hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması) gelişme olasılığı mevcuttur. Bu durumda ömür boyu tiroid hormonlarını dışarıdan almanız gerekebilir. Nadiren de olsa tedavi sonrasında boyun bölgesinde ağrı, gerginlik ve hipertiroidi yakınmalarında geçici bir süre artış olabilir. Tedavi sonrası oftalmopati (gözlerin dışarı doğru belirginleşmesi) gelişmesi veya mevcut oftalmopatinin kötüleşmesi olasılığı bulunmaktadır.
Radyoaktif iyot tedavisi kimlere uygulanmaz?
HAMİLE VE EMZİREN BAYANLARA RADYOAKTİF İYOT TEDAVİSİ VERİLMEMESİ GEREKİR. Emziren annelere ancak emzirme kesildikten sonra radyoaktif iyot verilebilir. Radyoaktif iyod tedavisi sonrası en az 6 ay gebelik önerilmemektedir. Erkek üreme hücreleri üzerindeki radyasyonun zararlı etkileri de yaklaşık 6 ay sonra kaybolacağından erkek hastaların da 6 ay süreyle çocuk sahibi olmaları önerilmemektedir.
Hastalığınızın radyoaktif iyot tedavisi dışında alternatif tedavisi var mıdır?
Cerrahi sonrası radyoaktif iyot tedavisi dışında etkin alternatif bir tedavi literatürde mevcut değildir.
13 Eylül 2022